Onur Gökmen

1985'te Ankara'da doğan sanatçı, heykel, film ve performans mecralarındaki üretiminde, gücünü tarihsel konumundan alan söylem, obje ve anlatımlarla ilgileniyor; insanlar ve şeylerin nasıl birbirlerine dolandıklarını ele alıyor. Çalışmalarında arkeolojinin ideolojik kullanımı, İstanbul’daki tarihi çeşmeler, Kars gravyerinin İsviçreli göçmenler tarafından Anadolu’ya getirilmesi gibi konuları inceliyor. Bard College ve Städelschule’de eğitimini tamamlayan sanatçının işleri daha önce MMK, Frankfurt; MoMA PS1, NY; Asia Culture Center, Gwangju; BAHAR, Sharjah Bienali 13; Delfina Foundation, Londra ve DEPO gibi kurumlarda gösterildi.

Onur Gökmen'in sanatçı videosuna aşağıdaki linkten ulaşılabilir. 

Onur Gökmen | SAHA Studio 3. Dönem Sanatçı Videoları

Asri Mezarlık (1295-2019)

Babaannem Gülten’i 2019’un Kasım ayında kaybettim. Vasiyeti, anneannesinin yanına gömülmekti. Bu defnetme işlemi, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının tarihçesine paralel ilerleyen aile tarihimize ait bir hikayeyi de ortaya çıkardı.

Büyük babaannem, Rožaje, Karadağ doğumluymuş. Asker olan eşini bir savaşta kaybetmiş. Evi yağmalandığında çocuklarını bir fırında saklayarak kurtarmayı başarmış. Bu olaydan sonra Karadağ’dan ayrılarak Osmanlı İmparatorluğu’na göç etmeye karar vererek Ankara’ya yerleşmiş ve 1947’te burada vefat etmiş. 

Mütevazı mezar taşında bir yazım hatası olması, bana ilk başta tuhaf gelmişti. Büyük babaannemin ismi, Emine Mayko olmasına rağmen mezar taşında Emine Manyak yazmaktaydı. Babam da bu hatayla karşılaştığında şaşırmış, babaannem ise soruları savuşturarak bunun sadece bir hata olduğunu söylemişti. 

Amcam, Gülten’in Emine ile akrabalığını kanıtlamak için Ankara Cebeci Asri Mezarlığı’nın arşivlerine girdiğinde, kendi amcası Sabahattin tarafından imzalanmış bir belge bulmuş. Bu belge şu ihtimali kuvvetlendiriyordu: Sabahattin ile Emine, Emine’nin vefatından evvel tartışmıştı ve Sabahattin, intikam almak için Emine’nin soyadını Manyak ile değiştirmişti. 30lu yaşlarında intihar eden Sabahattin’in akli dengesinin yerinde olmaması da muhtemel. 

Mezarlığı babam ile ziyaret ederek mezar taşını değiştirmeyi planladım. Bu yolculuk bir film ekibi tarafından takip edildi ve kısa bir filme dönüştü. Emine’nin göçün ve göçün travmasının tarihine şahitlik etmiş mezar taşını ise İstanbul’a getiriyorum. Emine ve Gülten’in mezar taşlarının yerine imparatorluğun, modernizmin parçalanması, kişisel ve toplumsal travmaların kaydını tutan bir taş yerleştiriyorum. Ve bu bir nebze de olsa onarma imkanı sağlıyor.

Asri Mezarlık (1295-2019), göç ve kuşaktan kuşağa aktarılan kolektif travmayı işlerken aynı zamanda yüzleşme ve iyileştirme arzusuna işaret ediyor.

http://www.onurgokmen.com/