TUNCA

1982’de İzmir’de doğan sanatçı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Resim Bölümü’nden mezun oldu. 2000’lerin başından bu yana toplumsal ve politik olaylar üzerindeki ideolojik kurguların ve tarihsel yücelticiliğin aşılmasını kendisine mesele edinen sanatçı, desenden heykel, video ve performans formlarına uzanan çok yönlü bir pratiğe sahip. Resmî tarihlerden bireysel hikayelere hafızanın katmanları arasında gezinen sanatçı tanıklık olgusunu, belgeselciliğin ve işaret ediciliğin ötesinde çerçeve içine alır. Kullandığı fotografik belgeler, sanatçının öznel belleği ile birleşir ve ardından kâğıt üzerine bir başka kimyasal tortu olan füzen ile aktarılır. Sanatçının araştırma odaklı pratiği tarih yazımı ile ilgilidir; geçmişi kazıyla gün ışığına çıkarır, yeniden kurgular ve canlandırır. 2014 yılından bu yana gastronomi ve sanat bağlamında performanslar gerçekleştiren sanatçı yaşamını ve çalışmalarını Ayvalık’ta sürdürüyor.

TUNCA'nın sanatçı videosuna aşağıdaki linkten ulaşılabilir. 

SAHA Studio - TUNCA: Raz,dva,tri

Raz, dva, tri! 

Rusçada “Bir, 'ki, üç” anlamına gelen “Raz, dva, tri” üçlemesi, Rus ordusundaki askerlerin uygun adım marş yürüyüş ritimlerini imlemenin yanı sıra, sayı saymayı öğreten Rusça çocuk şarkılarında geçer. Bu iki kullanım arasındaki ironi, araştırmanın çıkış noktasını oluşturur. 12 Nisan 1961 tarihinde, Vostok uzay aracıyla Dünya’nın yörüngesinde dönen ilk insan olan Sovyetler Birliği kozmonotu Yuri Gagarin ise çocukluk ve militer düzen arasındaki bu ironiyi zemin alan projeyi tarihsel ve (oto)biyografik bir eksene taşır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bit pazarlarında rastlanan Sovyet uzay çalışmalarına ilişkin propaganda nesnelerinin ve fotoğrafların öne çıktığı sanatçı koleksiyonunda yer alan metal Yuri Gagarin büstü projenin yapı taşlarından biridir. Toplam 17 santimetre yüksekliğinde ve koyu renk patineli bu büst, çocukluk kahramanının ideolojik bir figür olarak irdelenmesine aracılık eder. 

SAHA Studio’da üretilen Raz, dva, tri! başlıklı yerleştirme, Gagarin büstünün yanı sıra Krupskaya tarafından Lenin’i anlatmak üzere kaleme alınmış bir çocuk kitabı, çeşitli kozmonot kartpostalları, Sovyet uzay propaganda resimleriyle bezeli bir domino takımı, orijinal bir kozmonot fotoğrafı gibi efemeralar ve metal bir dünya küresi yerleştirilmiş bir “düşünce masası” etrafında şekillenir. Kıta ya da ülke tasvirleri olmaksızın, izleyicilerin müdahalesine açık bırakılmış olan küre, “sınırsız” çocuk imgelemiyle olduğu kadar Stanley Kubrick’in 1968 tarihli 2001: Bir Uzay Destanı adlı bilimkurgu filmiyle ilişki kurar. Bu sinematografik referans, üç boyutlu modellenmiş Gagarin büstünün, ideolojik işlevini tamamlamış bir araç gibi uzayda başıboş bir şekilde salındığı video işinde de yer bulur. Videoyu önceleyen akrilik “storyboard” benzeri desenler ise, yine çocuk kitaplarına bir göndermedir. Gagarin’in madalyalı fotoğrafları yerine, çoklu üretimle dünyaya yayılmış ve sanatçıda da kopyası bulunan sade büstünü model alan füzen portresi ve büstün bu defa bir göktaşı gibi dünyaya “düşmüş” halde, tepetaklak tasvir edildiği kopyası, ulusal politikalar ve küresel çatışmaların farklı biçimlerde karşımıza çıktığı günümüzde yeni okumalar önerir.

Raz, dva, tri, SAHA Studio programı kapsamında SAHA’nın desteği ile üretilmiştir.

www.tuncasubasi.com